Wachtlijsten eetstoorniszorg lopen verder op

De wachttijden voor mensen met een eetstoornis blijven jaar na jaar oplopen. In 2024 wachtte een patiënt gemiddeld 21 weken op gespecialiseerde zorg. In sommige regio’s wachten mensen nog veel langer op eetstoorniszorg, zelfs tot 37 weken. 

Dat blijkt uit cijfers van Vektis, in handen van het KRO-NCRV programma Pointer. Presentator Jos de Groot volgde voor een nieuwe aflevering het verhaal van onder anderen Lauren, die tien maanden moest wachten op hulp.

Crisis in eetstoorniszorg

Al in 2021 waarschuwde staatssecretaris Paul Blokhuis voor een crisis in de eetstoorniszorg. Toen gold een gemiddelde wachttijd van 17 weken. Nu, drie jaar later, is dat opgelopen tot 21 weken. In regio’s als Zuid-Oost-Brabant, Rotterdam en Waardenland zijn de wachtlijsten het langst. In Zuid-Oost-Brabant liep het eind 2024 zelfs op tot 37 weken. De officiële norm ligt op maximaal 14 weken.

Volgens presentator Jos de Groot was dat de reden voor Pointer om het onderwerp opnieuw onder de loep te nemen.

‚,Dat mensen die GGZ-hulp nodig hebben daar vaak lang op moeten wachten, is helaas niks nieuws. Zeker als het gaat om eetstoornissen is dat heel schrijnend, omdat we weten dat anorexia van alle psychische aandoeningen het vaakst leidt tot de dood. Wij wilden de balans opmaken: hoe staat het er nu mee?”

Wachttijd wordt levensgevaarlijk

Voor de aflevering sprak De Groot onder andere met Lauren, een jonge vrouw die herstellende is van anorexia. Zij moest na haar eerste opname tien maanden wachten op vervolgzorg. En dat terwijl juist bij eetstoornissen snelle hulp cruciaal is.

‚,Wat betekent het nou om op een wachtlijst te staan, terwijl je nú hulp nodig hebt? Dat heeft Lauren mij heel goed kunnen uitleggen. En zelfs nu ze goed op weg is in haar herstel, kan het wachten op een nieuw zorgtraject nog steeds moeilijk zijn. Zo zie je ook dat het systeem zichzelf tegenwerkt: hoe soepeler die zorg verloopt, hoe sneller mensen, hopelijk, kunnen genezen.”

Ook kinderarts Annemarie van Bellegem van het Emma Kinderziekenhuis noemt de situatie onacceptabel. Volgens haar is het Nederlandse zorgsysteem zo ingericht dat lichamelijke klachten sneller worden behandeld dan psychische problemen.

‚,Als je geopereerd moet worden aan je been, word je vandaag geopereerd. Maar voor eetstoornissen zijn we het normaal gaan vinden dat je maanden moet wachten op een plek bij de ggz. Dat is iets waar ik niet bij kan en wat niet te accepteren is”, geeft Van Bellegem aan.

Persoonlijk en confronterend

Het moment dat De Groot het meest bijbleef, was zijn bezoek aan Schakel-om, een studentenhuis voor jongeren met een eetstoornis.

‚,Alle vrouwen die ik daar sprak hadden ervaring met langdurig wachten op zorg en allemaal hadden ze er last van gehad. En als je zo’n zware geestelijke aandoening hebt, kan dat lange wachten je dood betekenen. Het heeft me echt geraakt om mensen die dat hebben meegemaakt in de ogen aan te kijken. Maar bij deze vrouwen zag ik ook de kracht en de strijdlust om eruit te komen, dat vond ik hoopgevend.”

Veel beloften, weinig snelle oplossingen

Het ministerie van Volksgezondheid erkent dat de vraag naar ggz-zorg de afgelopen jaren is toegenomen, ondanks dat er meer geld en personeel is dan ooit. Er wordt gewerkt aan betere samenwerking tussen gemeenten en zorgaanbieders en aan preventieve begeleiding. Maar een echte oplossing laat op zich wachten. 

,,De nare conclusie is dat het einde van de wachtlijsten de komende jaren nog niet in zicht is. Het ministerie belooft beterschap en wil bijvoorbeeld de GGZ-zorg anders gaan inrichten door de begeleiding aan de voorkant te veranderen. Het idee is dat mensen dan sneller uitkomen bij de specifieke zorg die ze nodig hebben en niet van wachtlijst naar wachtlijst gaan. Maar het eerlijke antwoord is dat dit een heel log proces is waarvan we de uitkomst nog niet weten.”

Creatieve oplossingen eetstoorniszorg

Volgens De Groot is er dringend behoefte aan creatieve oplossingen in de eetstoorniszorg. ,‚Ik hoop dat er, ook in de politiek, wordt nagedacht over creatieve oplossingen. En dat kan hem bijvoorbeeld zitten in meer laagdrempelige begeleiding tijdens het wachten op reguliere zorg. Kunnen we dat niet beter organiseren of duidelijker aanbieden?”

Zolang de wachttijden niet dalen, blijft de druk op patiënten hoog. Toch ziet De Groot ook iets hoopgevends. ,‚Ik haal hoop uit de woorden van kinderarts Annemarie van Bellegem: als je op een wachtlijst staat, betekent dat dat je om hulp hebt gevraagd en dat de weg naar herstel is ingezet en dat is, zeker bij geestelijke problematiek, al heel belangrijk.”

De aflevering van het KRO-NCRV programma over de lange wachtlijsten in de GGZ is te zien op Youtube via het kanaal van Pointer.

AI maakt nepnaaktfoto’s binnen enkele minuten: ‘De schade is levensecht’

Eerste statiegeldwinkels komen eraan: waar en hoe werkt het?

Reacties