Alweer verdwijnt een supermarkt uit het straatbeeld: Coop

• Jeroen Schutijser

  verslaggever Economie

C1000, Deen, Edah, Super de Boer, Emté, Jan Linders, Konmar: het is inmiddels een lange lijst van supermarktketens die sinds begin van deze eeuw zijn verdwenen uit het Nederlandse straatbeeld. Eind deze maand komt er weer een nieuwe naam bij: Coop. Ooit goed voor ruim 300 winkels, maar over een paar weken sluit de laatste de deuren.

En dat terwijl in 2019 – toen Coop een deel van de Emté-winkels had ingelijfd – financieel directeur Herco Boer nog trots zei: “We hebben Coop nog steviger op de kaart gezet.” Maar een paar jaar na deze uitspraak werd Coop ‘opgeslokt’ door Plus. Honderden Coop-winkels zijn sindsdien omgebouwd naar Plus-winkels en tientallen – vooral kleinere – Coop-supers werden verkocht aan partijen als Spar, Van Tol en de Boon Food Group.

Jan Obe Hobma, eigenaar van de Coop in het Overijsselse Sint Jansklooster, zegt: “Ik mag zo’n beetje het licht uitdoen eind deze maand.” Zo’n 17,5 jaar heeft hij de Coop-winkel gerund. “Of het me aan het hart gaat dat dit merk verdwijnt? De Coop-organisatie voelde als een familie, dat wel. Ik stap straks over naar de Boon-familie. Dat voelt hopelijk ook goed. Wat de klanten ervan vinden? Die zijn allang blij dat er in dit dorp een supermarkt blijft. Wij zijn de enige namelijk.”

Ook Pieter Steenbergen, die een boek schreef over 150 jaar Coop, vreest dat veel klanten hun schouders erover ophalen: “Coop was met een marktaandeel van bijna 4 procent toch relatief klein. En ze moesten met de prijzen steeds meer opboksen tegen grote jongens als de Aldi en Albert Heijn. Dat werd gewoon een moeilijk verhaal.”

Welke supermarktenmerken verdwenen de afgelopen jaren? Volg de grijze lijnen om te zien waar oude ketens terechtkwamen:

De vraag is natuurlijk: blijft het hierbij of kunnen we de komende jaren nog meer overnames verwachten? Retailkenner Erik Hemmes laat wat namen vallen: Dekamarkt, Vomar, Hoogvliet, Nettorama, Poiesz. Allemaal relatief kleine ketens, vaak in handen van een familie. Om die reden ziet hij verdere consolidatie niet snel gebeuren. “Al zou je kunnen zeggen: bijvoorbeeld Nettorama en Dirk van den Broek zouden ook prima samen kunnen.”

Maar misschien zijn er wel buitenlandse partijen die voor een verrassing zorgen. Hemmes: “Er wordt al jaren over gesproken dat het Belgische Colruyt geïnteresseerd zou zijn in de Nederlandse markt. En je kunt je afvragen of Picnic als online supermarkt niet over een paar jaar zegt: We zijn nu zó bekend, we beginnen met een winkeltje op de hoek. Kunnen allemaal nieuwe ontwikkelingen zijn.”

Sinds 2000 zijn er dus negen ketens verdwenen. Betekent dat minder keuze voor de consument? Ilse van Velden van marktonderzoeker Yougov (voorheen GfK): “Er blijven nog wel genoeg verschillende supermarktformules over. In de meeste gebieden heb je genoeg keuze en concurrentie, al wordt dat niet altijd zo ervaren. Ik woon zelf in een niet al te grote plaats en daar zijn zes verschillende supermarkten. Dus ik kan kiezen tussen bijvoorbeeld discounters of servicesupermarkten.”

“De overnames maken het niet per se goedkoper voor de consument. De prijzen stijgen, personeelskosten stijgen. Het gaat er met name om dat die lokale supermarkt blijft, dat die ondernemer blijft, dat is belangrijk voor de consument. En het is te hopen dat hierdoor meer winkels open kunnen blijven.”

Voor kleine dorpen waar de laatste super verdwijnt of is verdwenen, ziet Van Velden wellicht nog nieuwe mogelijkheden. “Misschien wel de terugkeer van de SRV-wagen, boerderijwinkels of Picnic dat in die gebieden gaat bezorgen.”