Of Frankrijk basketbal superster Victor Wembanyama zal kunnen deelnemen aan de Europese kampioenschappen eind augustus 2025 is nog steeds in de lucht. De 21-jarige, die in de NBA speelt voor de San Antonio Spurs, is sinds eind februari buiten gebruik vanwege trombose in zijn rechterschouder. Hij onderging een schouderoperatie in maart. “Ik zou graag meer willen doen, maar ik moet naar de artsen luisteren”, zegt Wembanyama. Trombose is tenslotte geen grap.
Voormalig NBA -speler en Hall of Fame -ster Chris Bosh moesten zijn carrière beëindigen vanwege trombose. Tennispictogram Serena Williams Lijden ook meerdere keren bloedstolsels tijdens haar actieve carrière. In 2011 moest ze een spoedoperatie ondergaan vanwege een longembolie. Drievoudig World Handball Player of the Year Mikkel Hansen uit Denemarken en Nikola Karabatic uit Frankrijk moest ook voor dezelfde toestand worden behandeld. En in de Bundesliga in 2016, Neven Subotic, op Borussia Dortmund In die tijd werd uitgesloten voor de tweede helft van het seizoen vanwege een adertrombose in zijn arm.
“Veel lichaamsbeweging is een belangrijk onderdeel van het voorkomen van trombose, maar er zijn ook andere risicofactoren”, zegt sportarts Pascal Bauer. “Atleten zijn alleen maar menselijk en kunnen daarom alle ziekten krijgen die anderen beïnvloeden.”
Bauer leidt de afdelingen van sportcardiologie, cardiovasculaire preventie en vaatziekten aan de Universiteit van Giessen. Vorig jaar zorgde hij voor en adviseerde hij bijna 400 professionele atleten.
Wat is trombose?
Trombose is het Griekse woord voor stolsel of klomp. Trombose is wanneer een bloedstolsel ontstaat in een bloedvat, bijvoorbeeld een ader of slagader, die het vat blokkeert en de bloedstroom zo belemmert. Elke trombose is een noodgeval. Vasculaire occlusies in de diepe been en bekkenaders zijn bijzonder gevaarlijk. Als een deel van het bloedstolsel is losgemaakt, kan het de longen binnenkomen via het hart en aderen blokkeren die van vitaal belang zijn om te ademen. Dit staat bekend als een longembolie.
“Het kan in ernst variëren – van ‘ik voel me een beetje kort of helemaal niets’ tot de dood”, zegt vasculaire expert Bauer. Hoe groter het vrijstaande bloedstolsel, hoe gevaarlijker het wordt. De Trombosis Action Alliance schat dat elk jaar tussen de 40.000 en 100.000 mensen sterven aan longembolie in Duitsland. Volgens schattingen van de Verenigde Naties wordt een op de vier doden wereldwijd geassocieerd met trombose.
Zijn er sporten die vooral gevaar lopen?
“Er is een enigszins verhoogd risico in de sport waarbij het bovenlichaam betrokken is en waar je herhaaldelijk dezelfde armbewegingen maakt”, legt Bauer uit, onder vermelding ijshockeyHandbal, basketbal, volleybal, honkbal en tennis als voorbeelden.
“De atleten ontwikkelen veel spiermassa, wat kan leiden tot het reeds smalle schoudergebied, waar slagaders, aderen en zenuwen doorslingelen, nog smaller worden. De zwakste schakel is de aderen. Als ze herhaaldelijk worden gecomprimeerd, endotheliale schade (celschade aan de binnenkant van de ader) kunnen optreden, resulterend in trombose.”
Trombose kan ook voorkomen in contactsporten zoals voetbalWaar het risico op letsel aan de benen onder andere hoger is vanwege fouten. Hetzelfde geldt voor het lopen op lange afstand, waar er een risico bestaat op micro-injury’s voor de benen.
Volgens Bauer is er een hoger risico voor professionals van alle sporten als ze vaak lange afstanden naar hun competities afleggen en daarom veel tijd doorbrengen in de bus of het vliegtuig. Er is dan een risico op stasis: het bloed stagneert, waardoor het risico op trombose toeneemt.
Welke alarmsignalen duiden op een trombose?
“Klassieke beenadertrombose begint met een eenzijdige zwelling van het onderbeen, met pijn, een gevoel van hitte en vaak een blauwachtig paarse verkleuring en zichtbare aderen in het scheenbeengebied,” zegt Bauer.
De persoon ervaart aanvankelijk een gevoel van spanningDan een dringende pijn, “alsof de arm van binnenuit barst”, zegt Bauer. Een ander karakteristiek kenmerk is een netwerk van aders die zich vaak op het oppervlak van de huid in het schouderoppervlak vormt, “een bypasscircuit omdat de diepere ader is geblokkeerd.”
Vooral in contactsporten is er een risico dat atleten de alarmsignalen van trombose verwarren met normale symptomen van verwondingen of pijnlijke spieren.
Wat kunnen atleten doen om mogelijke trombose te voorkomen?
“De belangrijkste dingen zijn preventieve sportexamens en goede trainingshygiëne”, antwoordt Bauer. “Atleten moeten ervoor zorgen dat ze genoeg drinken. Wat ze uitzweten, moeten naar het lichaam worden teruggebracht zodat het bloed niet dikker wordt. Ten tweede moeten ze onthouden om hun benen te bewegen tijdens het reizen,” voegt Bauer toe. “Atleten moeten altijd naar hun eigen lichaam luisteren.”
Het kan ook raadzaam zijn om compressiekousen te dragen op lange vluchten of busreizen. DopingMet anabole steroïden of EPO verhoogt bijvoorbeeld ook het risico op trombose.
Hoe wordt trombose gediagnosticeerd en behandeld?
Het wordt gediagnosticeerd met behulp van een combinatie van bloedanalyse en beeldvormingstechnieken. Een speciale bloedtest wordt gebruikt om te bepalen of er grote bloedstolling in het lichaam is geweest. Echografie, CT -scans of MRI’s kunnen worden gebruikt om trombose in bloedvaten en organen te detecteren, evenals zelfs de kleinste bloedstolsels. In de regel krijgt de patiënt vervolgens een bloedverdunnende medicatie – gedurende een periode van drie tot zes maanden totdat de trombose is verdwenen.
Na een tijdje mogen atleten weer zorgvuldig trainen, maar niet in de concurrentiemodus. “Het risico op bloedingen door verwondingen wordt aanzienlijk verhoogd door de medicatie”, legt Bauer uit. “Als een handbal-doelman bijvoorbeeld met een bal in het hoofd wordt geraakt en een bloeding in het hoofd lijdt, kan dit zeer ernstige gevolgen hebben. Daarom kan de behoefte aan bloedverdunnende medicatie voorkomen dat een atleet concurreert met contactsporten, zelfs als ze zich al weer goed voelen.”
Na adertrombose in de arm ondergaan sommige atleten een operatie in het schoudergebied. De bovenste rib wordt ingekort zodat de ader meer ruimte heeft en niet constant tegen de rib stoot en wordt gecomprimeerd tijdens overheadbewegingen.
Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in het Duits.
