Wat beweegt zogeheten soevereinen, mensen zich losmaken van de staat en ‘het systeem’ volledig afwijzen? En waarom groeit het aantal soevereinen behoorlijk snel? Filemon Wesselink zocht ze op voor een tv-programma van PowNed.
PowNed of View: Soevereinen – Niet Mijn Staat is de behoorlijk lange titel van dit programma. Metro bekeek de documentaire alvast, voor het gemak noemen we het hier Soevereinen, voor televisie-rubriek Blik op de Buis. Je kunt het vanavond zien op NPO 3. Filemon Wesselink ziet dat er veel ‘over’ soevereinen wordt gesproken. „Wij hebben besloten om mét ze te praten.”
Da’s altijd goed natuurlijk, nu nog afwachten wat er allemaal uit de monden van de geïnterviewden komt en of dat een beetje te volgen is. Je ziet op social media namelijk weleens filmpjes… Vaak ingesproken terwijl de soevereinen in een niet rijdende auto zitten (why?) en er wordt altijd ‘iets groots’ voorspeld. Dat laatste blijft dan steevast uit.
Soevereinen volgen ‘een reis vol ongeloof’
Wesselink houdt wel van het volgen van buitenbeentjes, als we ze zo mogen noemen. Afgelopen najaar nam hij in FC Buitenspel bijvoorbeeld een kijkje in de gevangenis. De in mensen geïnteresseerde tv-maker sprak met gevangenen over hun re-integratie en hun terugkeer naar de maatschappij. Ook zocht hij mensen op die een reality tv-avontuur aangingen.
Het volgen van soevereinen is voor hem ‘een reis vol ongeloof en verwarring’. Wesselink noemt de wereld die soevereinen – een wereld vol wantrouwen, juridische vindingrijkheid en symbolische vrijheid – ook fascinerend.
Weigeren te betalen, wel een uitkering innen
Hoe keurig opgeschreven door de overheid ook, soevereinen zijn voor de gemiddelde Nederlander ‘mensen die dingen als de zorgverzekering en belasting weigeren te betalen, maar wel recht denken te hebben op een uitkering’. Komt er een deurwaarder langs? Op social media wemelt het van de filmpjes, want soevereinen zetten hun smartphone dan direct op de videostand. Bewijs verzamelen, noemt men dat dan. Blauwe enveloppen worden niet geopend en meestal teruggestuurd; iets met ‘dat de Belastingdienst niet bevoegd is’. Of zo.
Daar kun je op diezelfde social media verontwaardigd of verbaasd op reageren, maar je kunt ook eens met die soevereinen in gesprek gaan. Hun gedrag komt toch ergens vandaan. Filemon Wesselink doet dat dus, wat voor hem pleit. We kunnen de credits echter niet alleen aan hem geven. De EO belichtte het onderwerp namelijk al eens, in het programma Dit is de Kwestie (Metro schreef erover).
Soevereinen weten alles beter dan ‘leugenfabrieken’
In Soevereinen volgt Wesselink drie hoofdpersonen, mensen die geen seconde twijfelen aan hun eigen overtuiging. Zo komen ze in ieder geval over. Als er al onzekerheid onder de hersenpan pruttelt of men maar doet om zo ‘lekker aan betalen te ontkomen’: het is ze meestal niet aan te zien. Zij hebben gelijk, de overheid of wat voor instantie dan ook: allemaal ‘leugenfabrieken’.
Zo spreekt Filemon Wesselink met Tieneke Musch. Soeverein Musch vult haar dagen tegenwoordig met het waarschuwen van Haagse scholieren voor een overheid die volgens haar ‘volledig corrupt’ is. Stemmen doet ze niet meer. Oorlog of vaccins, een woord dat zij niet uitspreekt, maar heeft vervangen door injecties? Daar mag haar belastinggeld niet naartoe. Sindsdien voelt Tieneke zich vrij.
‘De overheid ontmaskeren’
Hoofdpersoon twee is Roberto Coppens. Hij kent het wetboek van A tot Z, maar trekt daaruit zijn eigen conclusies. Opmerkelijke conclusies, volgens Filemon. Met zijn kennis helpt Coppens anderen juridische brieven te schrijven om ‘de overheid te ontmaskeren’. Dat kan hij, naar eigen zeggen, beter dan menig advocaat. Die zouden volgens hem namelijk zijn ‘geprogrammeerd door het systeem’.
Tot slot zien en horen we Johan Peter Theunissen. Die opent al jaren geen blauwe envelop meer en betaalt geen belasting. Volgens hem wordt belastinggeld misbruikt voor duistere doeleinden als oorlog en kinderhandel. De man is amper te volgen, maar Wesselink stelt heldere vragen als „maar je moet toch gas, water en licht betalen?”. Theunissen: „Jij dénkt dat je gas, water en licht moet betalen. Jij weet zóveel niet.”
Hoofdschuddend naar soevereinen kijken
Soevereinen is interessant om naar te kijken, zeker als die wereld ver van je af staat. Velen zullen het hoofdschuddend aanzien. Wat te denken van een vraag van Filemon Wesselink aan Roberto Coppens: „Hoe ver ga jij in het autonoom zijn?” Coppens: „Als het me de kogel kost, dan is dat maar zo.” Okay… Wesselink prevelt regelmatig een soort verbaasde ‘oh?’, als er weer iets warrigs als „wij mógen geen belasting betalen” klinkt. Gevolgd door: „Ben je niet bang dat je uit je huis wordt gezet?” Als je dit programma ziet, val je niet steil achterover als zo’n uithuiszetting bij één persoon al vijf keer is gebeurd. Maar ‘daar klopte natuurlijk niets van’.
Deze kijker had af en toe zin om af te haken, maar op een of andere manier ben je toch weer benieuwd naar het volgende. En je wordt bediend, bijvoorbeeld met „als je meedoet aan het systeem, ben je eigenlijk al dood terwijl je leeft”. En nog een Metro-tip na het zien van Soevereinen: geen, let op: géén, water uit de kraan drinken. „Want de overheid zegt wel dat het water uit de kraan gezond is, maar de overheid zegt wel meer.” Nogmaals: interessant. Maar ook vermoeiend.
Aantal blikken uit 5: 3
PowNed of View: Soevereinen – Niet Mijn Staat is vandaag (5 juni) om 20.55 uur bij PowNed op NPO 3 te zien. Terugkijken kan via NPO Start / PowNed of View.
Jandino in gesprek met mensen met autisme: ‘Op Curaçao geen ADHD, daar ben je gewoon druk’
Freek (21) is volledig afhankelijk van anderen, maar heeft nu – letterlijk – een stem
