‘Een autistisch persoon’, noemt Kees Momma zichzelf. Zijn leven en dat van zijn ouders, hebben tv-kijkers in de loop der jaren kunnen volgen. Velen zijn een beetje van Kees, zijn woorden en daden gaan houden. Vandaag is op Videoland een nieuwe film verschenen: Kees vliegt écht uit.
Metro bekeek de anderhalf uur durende (alweer) pareltje van een docu voor televisierubriek Blik op de Buis. Het is weer smullen geblazen, maar dat niet alleen. Kees Momma en docu-regisseur Monique Nolte hebben het voor elkaar gekregen om autisme een gezicht te geven voor mensen die er niet zo bekend mee zijn. Of anders: ze hebben autisme bespreekbaar gemaakt.
Kees Momma, weg van ‘pappie en mammie’
Voor wie hem nog nooit heeft gezien: Kees Momma komt uit Velp en hij wordt – al zou je hem dat niet geven – eind juni 60 jaar. Monique Nolte maakte eind jaren negentig al een documentaire over hem, Trainman. Het eerste vervolg werd gemaakt voor de NPO, Het beste voor Kees uit 2014. Twee jaar geleden was er deel drie, Kees vliegt uit, op Videoland. Ook daarover schreef Metro al dat het om ‘een pareltje ging‘. En nu is daar dan Kees vliegt écht uit (de trailer zie je hierboven), in dit geval naar een huis aan de overkant van de straat. Weg van zijn, zoals Kees Momma ze noemt, ‘pappie en mammie’. Willem Momma is van 1930 en Henriëtte van 1934. Hoog tijd dus voor Kees om uit huis te gaan, hoe moeilijk dat voor een autistisch persoon als hij ook is. Weg, maar niet té ver weg natuurlijk. Hij moet voor zijn ouders thee kunnen zetten, voordat zij wakker worden.
Tirade over Duitsers in het verkeer
Kees Momma is bij jongeren vooral beroemd om één filmpje, dat al jaren een socialmedia-hit is. Monique Nolte en Kees willen zelf niet dat zijn autisme bij overprikkeling alleen door dit fragment uit 2014 herinnerd wordt. We kunnen er echter niet omheen, want het is hilarisch. Maar buiten dat: als dit fragment ertoe leidt dat heel veel mensen naar Kees vliegt écht uit gaan kijken, is dat voor Kees Momma, de makers en Videoland mooi meegenomen.
We hebben dan over zijn tirade tegen Duitse mede-weggebruikers, zoals hierboven te zien. „Vieze vuile teringmof”, „Schweinhund“, „klootzakken”, „waterstofbommen op Mofrika!”. Kees moet het even kwijt en dat komt van diep. Zijn moeder Henriëtte blijft bijzonder rustig. Oh, wat hebben veel mensen hier lol om gehad (meer dan 1 miljoen al van bovenstaand YouTube-filmpje). ‘Love Kees Momma’, zoals gezegd.
Velen hebben iets aan Kees Momma gehad
Het ging vooral om ‘om lachen’ en niet om ‘uitlachen’. Kees Momma wordt namelijk echt wel gewaardeerd en de band met zijn ouders en die met zijn moeder in het bijzonder, al helemaal. Veel ouders met een kind met autisme hebben via Monique Nolte aan de familie Momma doorgegeven dat zij veel aan hen hebben gehad. Zo begrepen zij iets meer van autisme en hoe je met je kind zou kunnen omgaan.
Nu zien we Kees Momma in een nieuwe fase van zijn leven, in een eigen bungalow. Het binnenlaten van Nolte geeft de kijkers van eerdere films meteen een vertrouwd gevoel. „Wil je me geen vragen stellen bij het appels schillen en taart maken? Je stelde de vorige keer dómme vragen, verdomme.” Monique moet wat Kees betreft af en toe „haar waffel houden”. Dat klinkt bijzonder onaardig, maar ze kent hem langer dan vandaag. Verderop in de docu vraagt Kees ook haar steun.
Thuis blijven wonen was geen optie meer
Dat op zichzelf wonen is voor Kees Momma helemaal geen droom. Hij vindt het net als zijn moeder ontzettend spannend, ondanks dat hij ook kan genieten van de rust in huis. Maar: „Het maakt me onzeker. Ergens ben ik bang dat ik het niet ga redden. Maar thuisblijven is ook geen optie, omdat mijn ouders echt te oud zijn.” Dat nóg ouder worden en de gebreken die daar bij kunnen horen, komen in Kees vliégt uit nadrukkelijk aan bod. En ook hoe Kees daarmee om gaat.
Gewoon gaan kijken, is Metro’s tip, want het is anderhalf uur genieten van deze autist die zo begenadigd kan spreken en buitengewoon goed kan tekenen. En van de man die, hij blijft een autistisch persoon, altijd dezelfde dingen blijft haten. Elk jaar weer ziet hij op tegen de hitte van de zomer (die haat hij het meest), getoeter van auto’s, geschreeuw van kinderen en vrouwen met een blouse met inkijk. En oh, wat geniet hij ondertussen van klassieke muziek en van dwarrelende sneeuwvlokken.
Wie het nieuws heeft gevolgd, die weet: het onvermijdelijke is vorig jaar gebeurd. Daarover meer in film nummer vijf. Die wordt als slot van de documentaire namelijk al aangekondigd en gaat – als we het zo snel goed zagen, Kees Solo heten.
Aantal blikken uit 5: 4
‘Kees vliegt écht uit’ kun je nu zien op Videoland.
De Zusterflat: verpleegkundigen werden vroeger opgeleid in ‘De Hunkerbunker’
RTL/Videoland brengt mensen die Rotterdam kleur geven: ‘Dan ga je maar naar de Mèk Drijf’
