kenteken voor elektrische step en streep door designerdrugs

• Leen Kraniotis

  redacteur Economie

We zijn bijna halverwege het jaar en dat betekent dat er weer allerlei nieuwe wetten, regels en tarieven ingaan. Want de overheid laat altijd veel dingen beginnen per 1 januari of 1 juli. Daarom hier een overzicht van wat er verandert per 1 juli.

Zoals ieder halfjaar gaat het minimumloon weer iets omhoog. Sinds 1 januari was het 14,06 euro bruto per uur. Dat wordt 14,40 euro. Deze stijging van 2,4 procent is door de overheid bepaald op basis van de stijging van de cao-lonen.

Het minimumloon geldt voor iedereen van 21 jaar en ouder. Voor mensen van 20 en jonger is het lager. Het laagste minimumloon is voor 15-jarigen. Dat was 4,22 euro per uur en wordt 4,32 euro.

Voor 13- en 14-jarigen is er geen minimumloon, terwijl die wel mogen werken. Ze mogen alleen klusjes doen of helpen bij licht, niet-industrieel werk. Ze mogen bijvoorbeeld wel vakkenvullen in een supermarkt, maar niet achter de kassa staan. De overheid adviseert 13- en 14-jarigen ongeveer hetzelfde bedrag als geldt voor 15-jarigen af te spreken met de werkgever.

Op basis van de verhoging van het minimumloon gaan ook uitkeringen omhoog. Zoals de AOW, die gaat voor de meeste alleenwonenden van 1497,77 naar 1527,63 euro netto per maand. Ook de WAO, WIA, Wajong en Ziektewet gaan omhoog.

Bij mensen met schulden komt de alimentatie voor hun kinderen hoger op de ranglijst te staan van schulden die eerst moet worden terugbetaald.

Nu valt kinderalimentatie nog in de categorie van zogeheten concurrente schulden, even hoog als bijvoorbeeld schulden aan webwinkels of voor een telefoonabonnement. Vanaf 1 juli is alimentatie een zogeheten preferente schuld, waardoor die voorrang krijgt. Uit onderzoek blijkt dat er daardoor meer kinderalimentatie kan worden geïnd.

Het leek erop dat de huren van sociale huurwoningen dit jaar niet zouden stijgen, want dat hadden de coalitiepartijen afgesproken. Maar daar kwam veel kritiek op omdat corporaties dan minder nieuwe huizen kunnen bouwen. En toen viel het kabinet en werd het plan ingetrokken.

Dus gaan de sociale huren toch omhoog, net zoals ieder jaar per 1 juli. Demissionair minister Keijzer van Wonen heeft bepaald dat de maximale huurverhoging voor zittende huurders 5 procent is.

Het overgrote deel van de sociale huurwoningen wordt verhuurd door corporaties, maar er zijn ook particuliere verhuurders van sociale huurwoningen. Keijzer heeft specifiek met corporaties afgesproken dat zij de huren gemiddeld met maximaal 4,5 procent verhogen.

Voor sommige huurders mogen de huren meer omhoog, afhankelijk van hun inkomen. Bij huishoudens met een hoger middeninkomen mag de huur met 50 euro per maand omhoog; bij mensen met een hoog inkomen met 100 euro. De maximale huur voor sociale huurwoningen is 900 euro per maand.

Huur je al een langere tijd een woning voor meer dan 900 euro (kale huur) per maand, maar moet de huur op basis van de puntentelling 900 euro of lager zijn? Dan kun je voortaan een huurverlaging eisen via de Huurcommissie. Dat is dankzij de Wet betaalbare huur. Die ging op 1 juli 2024 al in, maar dit onderdeel van de wet treedt nu pas in werking.

Je kon altijd al in de eerste zes maanden van een huurcontract huurverlaging eisen als een woning op basis van het puntenaantal een sociale huurwoning is. Maar na die zes maanden verviel dat recht. Voortaan kan het altijd.

Je kan via de Huurcommissie berekenen hoeveel punten je huurwoning heeft. En kom je uit op 143 punten of minder, maar betaal je meer dan 900 euro, dan heb je mogelijk recht op huurverlaging.

Bijzondere bromfietsen moeten voortaan een kenteken hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om elektrische steps, bso-bussen en segways. Het kenteken kost 18 euro. Nieuw gekochte exemplaren moeten er meteen een krijgen, voor bestaande bijzondere bromfietsen heb je een jaar de tijd.

Bijna alle bestaande elektrische steps zijn niet goedgekeurd voor rijden op de openbare weg en vallen daardoor niet onder de categorie bijzondere bromfietsen. En daarvoor kun je geen kenteken krijgen. Daarmee rondrijden is en blijft dus illegaal.

Er zijn nog maar vier types e-steps goedgekeurd. En die zijn allemaal een stuk groter dan de kleine stepjes die je in veel andere Europese steden ziet. E-steps moeten aan specifiek Nederlandse regels voldoen. In veel andere Europese landen zijn de regels soepeler. De overheid verwacht wel dat er meer e-steps op de markt gaan komen die zijn goedgekeurd.

Veertien gemeenten voerden op 1 januari in de binnenstad een zero-emissiezone in voor bedrijfsauto’s. Na een gedoogperiode van een half jaar kunnen bestuurders die de regels overtreden vanaf 1 juli ook echt boetes krijgen.

Nieuwe bestelbusjes en vrachtauto’s die niet elektrisch zijn of op waterstof rijden, mogen niet meer in die zones komen. Het gaat dus om bedrijfswagens die op 1 januari 2025 of later op kenteken zijn gezet.

Wat oudere bestelbusjes en vrachtwagens mogen nog een paar jaar de zones in. Hoeveel jaar is afhankelijk van de uitstootklasse van de wagen. Ondernemers kunnen ontheffingen aanvragen, bijvoorbeeld als ze maximaal twaalf dagen in een jaar in zo’n zone moeten zijn.

Normaal moet je voor auto’s zwaarder dan 3500 kilo rijbewijs C hebben, het vrachtwagenrijbewijs. Maar tot nu toe gedoogde de overheid dat je voor elektrische bestelbussen tot 4250 kilo genoeg had aan het gewone rijbewijs B. Want elektrische busjes zijn een stuk zwaarder doordat ze batterijen hebben.

Die gedoogsituatie is een paar keer verlengd, maar nu is er een definitieve regeling gekomen. Rijbewijs B is voortaan genoeg, maar chauffeurs moeten wel een extra veiligheidscursus hebben gevolgd, van minstens vijf uur en met zowel theorie als praktijk. Ze leren onder meer dat een zwaardere wagen een langere remweg heeft.

Ook particulieren met een elektrische camper tussen de 3500 en 4250 kilo mogen die voortaan met rijbewijs B rijden. Zij hoeven geen aanvullende cursus te doen.

Mensen die voor 1 juli 2015 hun rijbewijs hebben behaald en ooit in hun leven nog een trekker willen besturen moeten even hun rijbewijs goed bekijken. Dat zit zo: tot 1 juli 2015 mocht iedereen met een gewoon rijbewijs ook een tractor besturen. Er was dan ook geen apart trekkerrijbewijs.

Op 1 juli 2015 werd het aparte trekkerrijbewijs ingevoerd. Voortaan moest je daarvoor een specifiek rijexamen doen. En er kwam een specifieke categorie T op rijbewijzen te staan waarbij stond of je ook trekkers mocht besturen.

Maar iedereen die voor 1 juli 2015 al een gewoon rijbewijs had, mocht trekkers blijven besturen. Ze kregen bij de volgende verlenging rijbewijs T erbij op hun rijbewijs. Maar laat je je rijbewijs verlopen tot na 1 juli 2025 en je had nog geen rijbewijs T erbij geschreven, dan gebeurt dat ook niet meer. En mag je dus ook geen trekker meer besturen zonder apart je trekkerrijbewijs te halen.

Er gaat een verbod in op een aantal groepen van chemische stoffen. Die stoffen werden gebruikt om steeds weer nieuwe soorten designerdrugs te maken. Als één variant werd verboden, gingen drugsproducten een drug maken met een net iets andere chemische structuur die nog niet verboden was.

Zo was er bijvoorbeeld 4-MMC (4-methylmethcathinon), dat in 2012 al verboden werd. Daarna kwam een variant op, 3-MMC, dat in 2021 werd verboden. Daarna kwam 2-MMC op de markt als (nog) legaal alternatief. Om dit tegen te gaan worden nu in één klap alle varianten van bepaalde stoffen verboden.

Mensen die ziek worden door werk met schadelijke stoffen kunnen een tegemoetkoming krijgen van de overheid. Deze regeling bestond al sinds 2023 en gold tot nu toe voor drie ziektes. Daar komen er nu drie bij:

De drie ziektes waar je al een vergoeding voor kon krijgen zijn longkanker door asbest, allergische beroepsastma en CSE (de schildersziekte). De tegemoetkoming is een vast bedrag van ruim 25.679 euro.

Als mensen al een tegemoetkoming van hun werkgever hebben gekregen van 25.679 euro of meer, dan kunnen ze geen tegemoetkoming van de overheid krijgen. Was die vergoeding van de werkgever lager dan die 25.679 euro dan wordt dat bedrag van de overheidsvergoeding afgetrokken.

Allerlei producten en diensten moeten voortaan toegankelijk zijn voor mensen met een beperking, zoals slechthorenden en slechtzienden.

Zo moet een geldautomaat gebruikt kunnen worden door een slechtziende, bijvoorbeeld met een voorleesfunctie. De toegankelijkheidseisen gelden onder meer voor webwinkels, pinautomaten, ov-kaartjesautomaten en online bankieren.

Er zijn wel uitzonderingen voor kleine ondernemers: bedrijven met minder dan tien mensen in dienst of een jaaromzet van minder dan 2 miljoen euro. Een dienst of product hoeft ook niet aangepast te worden als die daardoor te veel verandert of als de kosten te hoog zijn.

Dit is een nieuwe EU-richtlijn die in alle EU-landen geldt. En hij gaat niet precies op 1 juli in, maar enkele dagen eerder, op 28 juni.

Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging wordt per 1 juli digitaal doorzoekbaar. In dat archief staan de dossiers van mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog met de Duitse bezetter hebben samengewerkt of daarvan verdacht werden.

Oorspronkelijk was het plan dat iedereen dit archief vanaf 1 januari dit jaar online kon doorzoeken. Maar de Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwde voor privacyrisico’s. Daarom is het plan nu in afgeslankte vorm doorgezet.

Je kan nu alleen ter plekke in Den Haag het archief digitaal doorzoeken en dossiers lezen. Er staan daar vijf computers voor. En alleen mensen met een belang mogen een afspraak maken. Het gaat dan bijvoorbeeld om nabestaanden, wetenschappers of journalisten. De dossiers van mensen van wie niet zeker is dat ze zijn overleden, zijn niet te raadplegen. Dat was al het plan en is nog steeds zo.

Uiteindelijk wil de overheid nog steeds het archief online doorzoekbaar maken voor iedereen. Maar daarvoor moet waarschijnlijk eerst de Archiefwet worden aangepast.