Opeens een blauw-paarse cirkel met ‘Meta AI’ in je WhatsApp: wat is dat?

• Stan Hulsen

  redacteur Tech

• Sharmentha Read

  redacteur Economie

Opeens is voor steeds meer mensen een blauw-paarse cirkel te zien in WhatsApp. Wie erop klikt, ziet dat het gaat om Meta AI. Kan het bedrijf daarmee al je privéchats lezen? En kan die cirkel ook weg?

Meta AI is een computerprogramma van Meta, het bedrijf achter WhatsApp. Het is een soort chatdienst die werkt met kunstmatige intelligentie (afgekort tot AI, van het Engelse artificial intelligence).

Sommige WhatsApp-gebruikers hebben de blauw-paarse cirkel al een paar maanden in hun app. Voor anderen is die pas net zichtbaar, of nog niet. Het bedrijf voegt de functie langzaam toe voor alle Nederlandse gebruikers. Hoelang het nog duurt voordat iedereen hem heeft, wilde het bedrijf niet zeggen toen de NOS dat vroeg.

Mensen die Meta AI al wel in hun WhatsApp zien, kunnen de functie op twee manieren gebruiken. Je kunt een een-op-eengesprek voeren met Meta AI, net zoals je met vrienden of familie ook zou appen.

Of je stuurt een bericht naar Meta AI in een chatgesprek met iemand anders. Dat doe je door je bericht in die chat te beginnen met @Meta AI. Daarna druk je op het balkje dat verschijnt.

Dan kun je er een gesprek mee voeren. Of een vraag stellen. Of een opdracht geven. Bijvoorbeeld: “We hebben pizza-avond vanavond! Geef inspiratie voor verschillende toppings”. En dan antwoordt de AI-chatdienst: “Lekker!”, gevolgd door verschillende ingrediënten die op een pizza kunnen: pepperoni, champignons, paprika, rode ui.

De Meta AI-chatdienst moet straks nog meer kunnen. Bijvoorbeeld afbeeldingen maken als je daarom vraagt. Die functie is op dit moment nog niet beschikbaar in WhatsApp.

Meta werkt aan deze technologie omdat andere grote techbedrijven dat ook doen. Net zoals concurrent Google investeert het bedrijf veel geld in kunstmatige intelligentie sinds de komst van het populaire AI-chatprogramma ChatGPT.

Nee, Meta AI heeft niet opeens toegang tot het hele chatgesprek. Dat staat ook bij de melding als je Meta AI voor het eerst opent in WhatsApp: “Meta AI kan alleen berichten lezen die mensen met Meta AI delen. Meta kan geen andere berichten lezen in je persoonlijke chats.”

De NOS wilde het zeker weten en vroeg het daarom nog eens na bij Meta. Het bedrijf benadrukt dat Meta AI inderdaad geen toegang heeft tot je persoonlijke chats.

Pas als je zélf een bericht naar Meta AI stuurt, gaat het programma ermee aan de slag – en alleen met dat bericht. Alle andere tekstberichten, foto’s en video’s blijven privé: ze zijn alleen te lezen voor jou en degene met wie je appt.

De berichten die je naar Meta AI verstuurt, worden ook niet gebruikt om het AI-programma te verbeteren, zegt Meta. In plaats daarvan gebruikt het bedrijf openbare berichten op Facebook en Instagram – twee platforms die ook van Meta zijn.

Ja. Als je niet wil dat Meta AI kan worden opgeroepen in een gesprek, kun je de functie uitzetten. Ga daarvoor naar het chatgesprek en klik op de naam van de persoon of van de groepschat.

Daar vind je ‘Geavanceerde privacy voor chats’. Als je die optie inschakelt, kan geen enkele deelnemer in het gesprek een bericht sturen naar Meta AI. Je moet dit wel voor elke (groeps)chat afzonderlijk doen.

Wat niet kan, is de blauw-paarse cirkel in WhatsApp weghalen. En de WhatsApp-zoekbalk die je normaal gebruikt om te zoeken in je appjes, is nu ook opeens een venster om dingen aan Meta AI te vragen.

En dat is problematisch, vindt Cynthia Liem van de TU Delft. Zij is expert op het gebied van verantwoorde inzet van dit soort AI-programma’s. “Meta is dit AI-programma heel erg aan het opdringen”, zegt zij. “Daardoor lijkt het alsof je geen keuze hebt. Alsof je Meta AI móét gebruiken.”

Maar dat is niet zo, zegt Liem. “Je kunt die blauw-paarse cirkel ook negeren. Of er zelfs voor kiezen om WhatsApp helemaal niet meer te gebruiken. Bijvoorbeeld door over te stappen op een andere app. Dat is moeilijk, want veel mensen gebruiken WhatsApp en je wil het contact met je vrienden, familie en kennissen niet verliezen. Maar uiteindelijk heb je die keuze wel.”