Weg van huis en haard in Oekraïne, alles missen wat je daar achterliet, maar dankbaar zijn voor en de ogen uitkijken van wat Nederlanders voor je regelen. Dat overkwam vrouwen, kinderen en jongemannen uit Oekraïne bijvoorbeeld in Weesp. Tv-camera’s van HUMAN volgden de vluchtelingen voor de documentaire Alles Goed.
‘Alles goed’ is het natuurlijk niet in deze docu die vanavond op televisie te zien is en maar liefst twee uur duurt. Metro zag hem alvast voor tv-rubriek Blik op de Buis. Dat was ondanks het uitstekende en interessante onderwerp een hele zit.
Drie vrouwen uit Oekraïne
Alles Goed ging vorig jaar in première tijdens filmfestival IDFA in Amsterdam. Journalisten schreven toen al woorden als ‘weemoedige film die niks gladstrijkt’ en ‘Nederland supergaaf, maar geen thuis voor de vluchtelingen uit Oekraïne’. In dat laatste kan deze Metro-kijker zich wel vinden. Want hoe goed het daar in Weesp, dat valt onder de gemeente Amsterdam, ook allemaal geregeld is: een thuis wordt het voor de vluchtelingen natuurlijk nooit.
De documakers Peter Lataster en Petra Lataster-Czisch volgen in Alles Goed vooral drie wat oudere vrouwen, Zoia, Svitlana en Natasha. Zij ontvluchtten Oekraïne nadat Rusland hun vaderland op 24 februari 2022 binnenviel en kwamen in een opvang in Weesp terecht. Daar was de hulp van Nederland voor zo’n tweehonderd vluchtelingen vanaf de zomer van drie jaar terug hartverwarmend. Later kwam er nog een extra locatie in het historische stadje bij.
Nederland ruimhartig voor mensen uit Oekraïne
Nederland was na de start van de oorlog ruimhartig (en is dat vaak nog altijd). Wanhopige mensen werden uit Oekraïne ‘gewoon’ opgehaald met de auto. Anderen zamelden hulpgoederen in en bekend is ook het verhaal van twee Brabanders die regelmatig naar het land in oorlog afreizen om patat te bakken en de knapperige frieten uit te delen. Het snackduo overleefde zelfs een raketaanslag. Ondertussen, ziet ook Metro, is die ruimhartigheid afgebrokkeld. Als er online ook maar een foto van een feestje in Oekraïne verschijnt, zijn de rapen gaar („al die vluchtelingen kunnen wel terug”). Natuurlijk zoeken die mensen vertier als dat kan, alsof in Nederland niet twee Elfstedentochten tijdens de Tweede Wereldoorlog (1941 en 1942) werden georganiseerd…
De vrouwen in Weesp voelen zich gelukkig over dat wat hen gegeven wordt en over dat prachtige onderkomen. „De Nederlanders hebben helemaal handdoeken voor ons geregeld”, klinkt het. Dat licht waarvoor je geen knopje hoeft in te drukken, maar automatisch werkt? Een wonder! Croissantjes bij het ontbijt? „Lekker hoor.” De tegenstellingen in de levens van deze vrouwen is enorm, als je het volgende hoort uit de mond van één van hen: „Ik had een koffietentje in Cherson, maar toen stond mijn huis er opeens niet meer.” Alle vrouwen delen een groot gemis met elkaar. Het (tijdelijke?) verlies van hun Oekraïne, hun thuis, en natuurlijk de scheiding met hun geliefden die strijden aan het front.
Onverdraaglijke toekomst van zoon van 17
We zien Oekraïense kinderen rondrennen en gillen van plezier. Ondertussen ‘hangt’ Zoia aan de telefoon. „Ik heb soep met balletjes. Kom je? Als je komt, dan maak ik pannenkoeken voor je.” Het is haar zoveelste smeekbede aan haar man om ook naar Nederland te komen, als dat van de overheid in Oekraïne zou mogen. Haar echtgenoot heeft weer een ontnuchterend antwoord: „We moeten eerst die Moskovieten nog in de pan hakken.”
Zoia kijkt vaak naar een foto van haar zoon Sasha, die aan het front gesneuveld is. Haar bijna krijsende huilgeluiden gaan door merg en been. Een andere moeder weet: mijn zoon van 17, nu in Weesp, zal zich straks waarschijnlijk ook in de oorlog met Rusland moeten melden. Die gedachte is onverdraaglijk.
Wat doe je dan, daar in de zo perfect geregelde opvang? Eten. Dat doen de vrouwen uit Oekraïne sowieso graag, vooral het maken ervan is een grote hobby. Eten als troost, eten om de pijn te verzachten. Alles Goed lijkt daarom wel een soort Culy-tv, zóveel smakelijks flitst er door het beeld. Het centrale ontmoetingspunt in Weesp is dan ook een grote keuken met glimmende fornuizen. Pannen vol voedsel worden er bereid. De koelkasten hebben op kamer genummerde vakken. Het leven is goed in Noord-Holland, maar wat missen ze allemaal oma’s ongeëvenaarde borsjtsj (een traditionele rodebietensoep uit Oekraïne) en de warme omhelzingen van familie. En dus hoor je in deze docu met regelmaat „ik wil naar huis”.
Terug naar Oekraïne
Wanneer ‘naar huis gaan’ kan, niemand die het weet. Zoia gaat uiteindelijk wel en de kijker van deze documentaire mag met haar mee. Haar reis heeft echter als doel om haar man op te halen, waarover ze zolang heeft gesmeekt.
Alles bij elkaar opgeteld maakt dit een docu met een goed onderwerp, vol ontroerende mensen en verhalen. Hij is wel traag, eeeeeeerg traaaaaaaaaag. Waarom omroep HUMAN denkt dat het een goed idee is om dit, in een tijd van kijkers met een spanningsboog van een stoeptegel, twee uur lang en tot na middernacht uit te zenden: geen idee. Onbegrijpelijk, want zo wíl je niet eens goede kijkcijfers. Een uur korter had Alles Goed zonder enig probleem best gekund.
Aantal blikken uit 5: 2,5
Alles Goed is vanavond (24 juli) om 22.10 uur bij HUMAN op NPO 2 te zien. Terugkijken kan via NPO Start.
Sjaak en Clara begonnen allereerste voedselbank: ‘Over de datum? Niks mee aan de hand’
Milano, een doof kind dat van z’n vader zijn biologische moeder niet mag zien
